Wynagrodzenie sportowców zatrudnionych w oparciu o kontrakt oraz na podstawie umowy o pracę
Zagrożenie zdrowia lub życia w uwagi na ryzyko zarażenia się wirusem COVID-19 znacząco wpłynęło na każdy sektor gospodarki. W zakresie sportu, największym skutkiem zagrożenia jest na chwilę obecną przesunięcie EURO 2020 na 2021 rok. W celu zapobiegnięcia rozprzestrzeniania się koronawirusa, zawieszone zostały wydarzenia i krajowe rozgrywki sportowe na różnych szczeblach (ligach).
W amerykańskich rozgrywkach NHL władze poinformowały, że kluby wypłacą hokeistom wynagrodzenia, mimo zawieszenia rozgrywek z powodu zagrożenia COVID-19. Aktualnie w Polsce brak jest takich informacji lub działań ze strony klubów bądź związków sportowych.
Należy zatem zadać pytanie, czy z uwagi na zawieszenie rozgrywek sportowych, klub może odmówić wypłaty wynagrodzenia sportowcom?
W mojej ocenie klub sportowy nie ma takiej możliwości. W Polsce sportowcy współpracują z klubami na podstawie umowy cywilnoprawnej w postaci tzw. kontraktu, bądź świadczą pracę na podstawie umowy o pracę z klubem.
Należy zaznaczyć, że kontrakt oraz umowa o pracę sportowca określa wzajemne obowiązki obu stron. Wśród najważniejszych obowiązków sportowca należy wskazać:
reprezentowanie klubu w rozgrywkach krajowych oraz międzynarodowych;
aktywne uczestnictwo w treningach oraz współzawodnictwie sportowym;
uczestnictwo w akcjach reklamowych oraz promocyjnych;
prowadzenie zdrowego trybu życia.
Należy zatem zauważyć, że obowiązkiem sportowca nie jest tylko reprezentowanie klubu w rozgrywkach. Obowiązkiem tym jest również stałe pozostawanie przez zawodnika do dyspozycji klubu, a także uczestnictwo w różnych innych formach aktywności organizowanych przez klub np. w akcjach marketingowych.
W tym przypadku chęć klubu do odmowy wypłaty wynagrodzenia z uwagi na zawieszenie rozgrywek wydaje się nieuzasadniona. Obecne zawieszenie rozgrywek i uniemożliwienie udziału w nich sportowcom jest analogiczne do sytuacji zawodników rezerwowych, którzy przez cały okres pozostają w gotowości do reprezentacji klubu, lecz w ostateczności nie uczestniczą w rozgrywkach. Tacy zawodnicy mimo braku swojego oficjalnego wystąpienia w meczu, otrzymują odpowiednie wynagrodzenie od klubu.
Na chwilę obecną rozgrywki sportowe zostały zawieszone do odwołania, natomiast nie oznacza to, że taka sytuacja będzie długotrwała. Współzawodnictwo może bowiem zostać wznowione na przełomie kwietnia i maja 2020 r. Niewiedza ta powoduje jednak, że sportowcy muszą cały czas pozostawać w gotowości, uczestniczyć w treningach i dbać o swoje zdrowie, a tym samym wypełniają kontrakt w możliwym zakresie.
Jedyną sytuacją, w której uzasadnione byłoby odmówienie wypłacenia wynagrodzenia sportowcowi jest całkowite zaniechanie przez zawodnika wykonywania swoich pozostałych podstawowych obowiązków, wynikających z kontraktu.
Analogicznie sytuacja kształtuje się wśród sportowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Współzawodnictwo w rozgrywkach jest jedynie jednym z ich obowiązków. Co do zasady odmowa wypłaty wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę jest niedopuszczalna. Brak wypłaty wynagrodzenia może nastąpić w przypadku rozwiązania umowy ze sportowcem przez klub bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jednym z powodów takiego działania może być ciężkie naruszenie przez sportowca swoich obowiązków pracowniczych np. z uwagi na skorzystanie przez sportowca z środków niedozwolonych, zaniechanie udziału przez sportowca w treningach, nadużywanie alkoholu. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę ze sportowcem z zachowaniem okresu wypowiedzenia, pracodawca będzie zobowiązany do wypłacenia zawodnikowi wynagrodzenia zgodnie z obowiązującym go okresem wypowiedzenia.
Wreszcie, w zakresie różnych dziedzin sportu, związki zawodowe w różny sposób regulują wewnętrznie kwestie wypłaty wynagrodzenia. Dla przykładu, zgodnie z uchwałą PZPN z dnia 19 maja 2002 r., kontrakt zawodnika musi określać zasadnicze wynagrodzenie zawodnika za cały czas jego obowiązywania. Nieważne są postanowienia kontraktu uzależniające zasadnicze wynagrodzenie zawodnika od zaistnienia jakichkolwiek warunków, w tym od uzyskania przez zawodnika określonych wyników sportowych. Możliwa jest zatem interpretacja, zgodnie z którą nieważne są postanowienia kontraktu uzależniające zasadnicze wynagrodzenia zawodnika od faktu odbywania się rozgrywek.
Niezależnie jednak od powyższego, każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie, w oparciu o daną sytuację, a w szczególności w oparciu o zapisy kontraktu/umowy o pracę sportowca z klubem. Może bowiem okazać się, że postanowienia zawarte w kontrakcie przewidziały brak wypłaty wynagrodzenia w skutek odwołania rozgrywek.