Wielu przedsiębiorców prowadząc działalność gospodarczą zawarło umowy, które nie pozwalają na zmianę czy rozwiązanie umowy bez negatywnych konsekwencji dla nich wobec wystąpienia siły wyższej z czym z pewnością mamy do czynienia wobec ogłoszenia stanu epidemii Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego.

W takiej sytuacji należy spodziewać się egzekwowania praw przez drugą stronę umowy bez względu na zaistniałą sytuację.

Zgodnie natomiast z kodeksem cywilnym i regułą rebus sic stantibus sąd może dokonać zmiany treści stosunku prawnego łączącego strony w razie zaistnienia okoliczności, których strony nie przewidziały podczas zawierania umowy. Powołanie się na tą klauzulę zasadne jest jeśli spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, gdyby spełniła świadczenie zgodnie z umową.

Może to dotyczyć czynszu najmu czy też innego świadczenia jak np. dostawy danych towarów po określonej cenie.

W razie powołania się na klauzulę sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.

Jeśli sytuacja wymaga niezwłocznego działania, które polegałoby na uzyskaniu ingerencji sądu w istniejący stosunek prawny zasadnym byłoby wystąpienie do sądu z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez np. wstrzymanie obowiązku uiszczenia danego świadczenia umownego i np. jego zapłatę do depozytu sądowego na czas trwania postępowania lub jego częściowe uchylenie na czas trwania postępowania.

Wniosek o zabezpieczenie powinien zgodnie z procedurą cywilną zostać rozpatrzony w terminie nie dłuższym niż 7 dni od wpływu do sądu.

Mimo, że odwołano większość rozpraw jawnych w sądach, posiedzenia w przedmiocie zabezpieczenia będą się odbywać, gdyż wniosek taki może zostać rozpoznany na posiedzeniu niejawnym a wydane orzeczenie doręczone zostanie drogą pocztową.

Opłata sądowa od wniosku w sprawach majątkowych wynosi 100 zł, sam wniosek wymaga uzasadnienia.

W określonym terminie od doręczenia postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia uprawniony będzie zobowiązany do wniesienia pozwu w sprawie, w której wnosił o zabezpieczenie. Jednak orzeczone zabezpieczenie będzie obowiązywało na cały czas trwania procesu.